حوزه احساء
«احساء» يا «لحساء» از مراكز قديمى تشيع است كه امروزه استانى در شرق عربستان سعودى بر ساحل غربى خليج فارس و مركز آن شهر «هفوف»مىباشد.
دين اسلام از همان سال اول هجرى(622)ميلادى با همت و تلاش العلاء بن الخضرمى صحابى و فرستاده رسول اكرم(ص) به اين سرزمين راه يافت و نخسين مسجدى كه بعد از مسجد النبى(ص) در آن نماز جمعه برگزار گرديد، «مسجد عبدالقيس» از مساجد اين ديار است.
تمام مردم احساء مسلمان و نيمى از آن شيعهاند شيعيان نيز پيرو دو نحله اصولى و شيخيه هستند قدمتحضور شيعه در اين سرزمين به قرن دوم هجرى بلكه همزمان با صدر اسلام است.
با تشكيل دولت صفوى در ايران دانشمندان شيعى از اقصى نقاط جهان به ايران مهاجرت كردند كه برخى از علماى احساء نيز درآن رديف قرار دارند.
شيعيان احساء عرب بوده گاه نسبشان به حضرت امام كاظم(ع)مىرسد شهرهاى«هفوف و المبرز» دو شهرى است كه عموما شيعيان در آن سكنى گزيدهاند شيعيان احساء كه اكثرا در فقه شيعى تخصص داشته و رجال مشهورى همچون «احمد بن فهد»، «ابن ابى جمهور» و «شيخ احمد احسايى»از ميان ايشان برخاستهاند با شيعيان ايران، عراق، قطيف، بحرين، مدينه منوره، كويت، سوريه، لبنان، پاكستان، هند، و امارات متحده عربى روابط نزديك و اى بسا پيوندهاى خويشاوندى دارند.
امروزه قاضى امور عرفى شيعيان احساء شيعى جعفرى است كه از طرف حكومت تعيين مىشود و مقرش در شهر هفوف است.
«احمد بن فهد» از دانشمندان برجسه شيعه است كه در اين سرزمين تولد يافته و در حله وفات كرده و دفن شده است وى كه از علماى قرن نهم هجرى است تاليفاتى چون «عدة الداعى» و «خلاصة التنقيح فى مذهب الحق الصحيح فى شرح الارشاد» دارد.
همچنين از ميان دهها دانشمند شيعى كه از اين سرزمين برخاستهاند و با تاليفات و تبليغات خويش حيات شيعى را در اين ديار استمرار بخشيدهاند به عنوان نمونه بايد از محمد باقر الشخص نام برد كه از علماى قرن چهاردهم هجرى است وى در سال 1314 در القارة از روستاهاى احساء ديده به جهان گشود و پس از طى تحصيلات مقدماتى راهى نجف اشرف شده از ميرزا محمد حسين نايينى شيخ محمد رضا آل ياسين» بهره برده و از اين دو فقيه بزرگ اجازه اجتهاد دريافت كرده است همچنين از برخى ديگر از علماى نجف اجازه روايتى اخذ كرد و به نگارش كتب در فقه و اصول و ديگر علوم اسلامى روآورد
